حقایق جالب از زبان حیوانات- گروه رواد

وبلاگ رَواد تقدیم می‌کند:

حیوانات چگونه صحبت می‌کنند؟

این سؤال حداقل یک بار برای همه پیش آمده که این همه حیوانات آیا اصلاً برای ارتباط با هم ازطریق صدا و صحبت استفاده می‌کنند یا چه؟ در این مقاله امروز به این موضوع می‌پردازیم.........

تعریف زبان در معنای عام

«زبان به معناي اعم عبارت از تمام وسايل لفظي يا غيرلفظي است که براي تفاهم ميان موجودات زنده به کار مي‌رود. از اين رو حرکت دست، اشارۀ سر، درهم کشيدن ابروها، بستن چشم و کج کردن لب‌ها هر يک زبان شمرده مي‌شود، زيرا مفاهيم گوناگوني را بيان مي‌کنند» (شعاري نژاد، 1378).

زبان حیوانات

این که حیوانات زبان ندارند؛ یعنی راه ارتباطی در میان آنان برقرار نیست، درست نیست، بلکه حیوانات با یکدیگر ارتباط می‌گیرند و دارای نظام ارتباطی هستند. پژوهش های محققان نشان داده است که حیوانات با یکدیگر ارتباط دارند، مثلاً زنبور عسل بعد از یافتن گل پرشهد هم نوعان خود را خبر می‌کند و طولی نمی‌کشد که باقی زنبوران به آن نقطه هجوم می‌آورند. یا درباره ی آواز خوانی بلبل پژوهش کرده اند که بلبل در موقعیت ها و زمان های مختلف روز مثلاً به هنگام غم و شادی، عشق و ... آواهای مختلفی از خود تولید می‌کند. از همین رو گاه انسان ها با تقلید از صدای حیوانی می‌توانستند‌ آنها را به دام بیندازند، بنابراین وقتی منطقیون نطق را ممیز انسان و حیوان قلمداد می‌کنند مسلما منظور ایشان این سطح ازکارکرد زبان نیست.

تفاوت زبان حیوانات با انسان ها

بنابراین علاوه بر انسان، حیوانات دیگری همچون پرندگان آواز خوان (Songbirds)، دلفین‌ها، وال‌ها، خفاش‌ها، فیل‌ها و میمون‌ها نیز قادر به تولید اصواتی مختلف و برقراری ارتباط با هم‌نوعان خود هستند و در دهه‌های متمادی، رمز گشایی از این اصوات و ارتباطات در کانون توجه و تلاش دانشمندان بسیاری بوده‌است، اگرچه هیچ‌گاه این ارتباطات از آن قابلیت و کیفیت برخوردار نبوده‌اند که بتوان از لفظ «تکلم» برای توصیف آن استفاده کرد.

روان‌شناسان مدت‌ها سرگرم این مسئله بودند که «آیا می‌توان به حیوانات زبان یاد داد؟» تلاش‌های بسیاری دربارۀ آموزش زبان انسان به شمپانزه‌ها انجام شده که نتایج آن‌ها یادگیری حداکثر تنها چند کلمه توسط شمپانزه‌ها بود. حیوانات مجهز به دستگاه آوایی مناسب برای تکلم نیستند، ولی آیا آن‌ها توانایی یادگیری تکلم را به صورت‌های دیگر دارند؟ و آیا می‌توانیم نتیجه‌گیری کنیم که سخن شمپانزه‌ها و میمون‌ها واقعاً زبان به شمار می‌آید؟ (میویس هترینگتون و پارک،1373)

بین ارتباطات صوتی حیوانات و تکلم انسان را که کمتر به آن توجه شده است، می‌توان کيفيت نزول معانی و مفاهیم ذهنی دانست؛ به نحوی که فرایندِ نزول معنا از سطح مفاهیم ذهنی به الفاظ و عبارات کلامی در حیوانات به شکل «تجافی» صورت می‌گیرد، اما مفاهیم ذهنی در انسان، در کلام او «تجلی» می‌یابند و نه تجافی. در توضیح این مطلب باید گفت که تجافی شیوه‌ای از نزول و پایین آمدن است که شی نازل‌شونده هر لحظه با خالی کردن جای خود در بالا، به پایین می‌آید، همچون نزول قطرات باران. اما در فرایند تجلی، شیءِ نازل شونده با پایین آمدن، در بالا نیز حضور دارد و تنها منزلت آن پایین می‌آید و به منزل آن. به بیان دیگر، مفاهیم ذهنی در انسان برخلاف حیوانات با تکلم از ذهن او بیرون نمی‌ریزند، به شکلی که اثری از آن‌ها پس از تکلم در ذهن باقی نماند. این نزول تجلی گونۀ مفاهیم ذهنی، لازمۀ تفکر و تکلم منطقی پیوسته در انسان است. چیزی که هرگز در حیوانات دیده نمی‌شود. همچنین انسان‌ها برخلاف حيوانات قادرند با مفاهیم ذهنی خود بازی کنند و یک مفهوم ذهنی را به اشکال بسیار متنوعی در ظرف کلام بریزند.

زبان انسان و حيوان، مقاله ي فارسي: اينجا را کليلک کنيد.

تفاوت زبان انسان با حيوان، مقاله ي لاتين: Animals and Human Language، مقاله ي Do Animals Communicate Using a Language و     Animal Communication and Human Language را کليک کنيد.